Laboratoriumgeneeskunde
Campus Rumbeke
Campus Brugsesteenweg Roeselare
Campus Menen
Campus Tielt
Campus Torhout
Transport van stalen
Afnameprocedure - Algemeen- WP.ALG Afnameprocedures algemeen
DocNr
Versie
Status
Gewijzigd door
BA.ALG.6
2
Definitief
Lut Gheysens
Aangemaakt op
Verstuurd op
Geldig van
Geldig tot
Ge
archiveerd op
02/01/2020
13/03/2020
07/04/2020
07/04/2023
1. Doel
2. Toepassingsgebied
Deze procedure is van toepassing voor alle ziekenhuismedewerkers die monsters bezorgen aan het klinisch lab.
Het vervoer van bloedproducten (erythrocytenconcentraat, Octaplas, bloedplaatjes, ...) wordt hier NIET besproken. Daarvoor verwijzen we naar de procedures van het transfusiehandboek.
3. Werkwijze
3.1 Algemeen
Bepaalde analyten zijn zeer gevoelig voor wat betreft de condities van monsterbewaring en monstertransport na afname.
Een algemene regel is: DE TIJD VOOR MONSTERBEWARING EN -TRANSPORT NAAR HET LAB MINIMAAL HOUDEN!
3.2 Verpakking
Zorg dat alle recipiënten goed afgesloten zijn: draai- en drukstoppen goed vastdraaien/opdrukken!
Breng de stalen in plastiek zipperzakje en strijk de zippersluiting dicht! Als een order niet elektronisch werd aangemaakt, moet een papieren aanvraagformulier in het zakje worden toegevoegd.
Bij voorkeur 1 patiënt per zakje.
Verstuur de plastic zakjes naar het lab met de buizenpost of breng ze zo snel als mogelijk naar het lab.
3.3 Transporttemperatuur
De meeste monsters worden verzonden/bezorgd op kamertemperatuur.
Voor een aantal analyses is gekoeld transport (in een ijskoker) of verwarmd transport (warmpak op 37°C) een vereiste.
Specifieke informatie over de condities voor bewaring en transport van een monster per analyse: zie de
labogids
.
3.3.1 Transport 'in ijskoker'
Indicatie
Het afkoelen van bloed onmiddellijk na afname en het koel bewaren (4°C) tot het moment van analyse of tot na het scheiden van de cellen en het serum/plasma is nodig om de te analyseren component te stabiliseren.
Door de afkoeling wordt de metabolische werking van temperatuurgevoelige enzymes geïnhibeerd. Zeer gevoelige componenten zijn o.a. lactaat, ammonium, PTH, ACTH, ... .
De stalen IN DE DIEPVRIES LEGGEN of in een INGEVROREN (gel-)PACK wikkelen
MAG NIET
omdat het staal daardoor geheel of gedeeltelijk bevriest, waardoor de RBC lyseren, wat resulteert in een onbruikbaar hemolytisch staal!
Er zijn 2 koelsystemen in gebruik:
1) Dubbelwandige koker met koelvloeistof in isomohuls
Gebruik
:
De koker heeft een dubbele wand gevuld met koelvloeistof die nooit mag verwijderd worden.
In de koker mag geen water toegevoegd worden!
De koker wordt steeds samen met de isomohouder gebruikt!
Koelen:
- Leg de koker in de isomohouder gedurende minstens 12u in de diepvries.
- Voor gebruik: de koker in isomohouder uit de diepvries halen. Na de bloedafname de tube onmiddellijk in de koker brengen en dichtschroeven.
- De tube wordt in de koker, omgeven door de isomohouder, getransporteerd en blijft op die manier tot ontvangst in het labo bij <10°C bewaard.
Lege containers worden teruggestuurd voor hergebruik, bijkomende containers op aanvraag te verkrijgen via het labo. Voorzie een gepaste voorraad in de diepvries conform aan het gebruik op de afdeling.
!!! STEEDS KOKER SAMEN MET DE ISOMOHULS GEBRUIKEN!!!
2) Sarstedt koker half gevuld met ijs
Gebruik
:
Recipiënt: Sarstedt container voor biologische specimens.
Vul de container voor ongeveer 1/3 water.
Schroef goed dicht en bewaar horizontaal in een diepvries.
Voor gebruik: Haal de container uit de diepvries en steek de gelabelde bloedtube direct na afname in de container met ijs. Schroef goed dicht!
Verstuur/bezorg onmiddellijk met de andere stalen in een plastiek zakje naar/aan het lab.
3.3.2 Transport 'in warmpak'
Indicatie
O.a. voor de bepaling van cryoglobulines en koude agglutinines moet het bloedstaal warm gehouden worden (+/- 37°C) zolang de bloedcellen en het serum niet gescheiden zijn.
Daarvoor wordt een verwarmtasje/isomobox en warmpak gebruikt.
Beide kunnen opgehaald worden in het lab.
Gebruik:
Na het ophalen van het verwarmtasje/isomobox en het verwarmelement in het lab: voer onmiddellijk de bloedafname uit.
Wikkel het warm te houden (gelabelde!) staal in het warme gelpak en fixeer dmv een elastiekje.
Leg het gelpak in een verwarmtasje / isomobox en sluit.
Bezorg het verwarmtasje/isomobox onmiddellijk aan het labo.
3.4 Buizenpost
Toepassing
Alle stalen die passen in het verzendpatroon mogen verstuurd worden met de buizenpost.
uitgezonderd:
Bloedgasstalen
Stalen voor thrombocytenfunctie- of aggregatietesten (PFA, zie
labogids
)
Tubes in warmpak in verwarmtasje
Biopten voor anatomopathologie
Gebruik
Steek het plastiek zakje met de stalen in een verzendpatroon voor het lab (1 dop is rood).
Sluit het patroon correct! Let erop dat het deksel van het patroon goed gesloten is en dat er geen delen van het plastic zakje uitsteken. Hierdoor zouden patronen kunnen haperen en een uitval van de aerocom kunnen veroorzaken.
Plaats het patroon in het verzendstation. Als een koker met rode kop gebruikt werd, stuurt het systeem de koker automatisch naar het lab. Bij gebruik van andere kokers moet het laboadres ingegeven worden! Wees aandachtig bij het ingeven van het verzendadres zodat labostalen niet verkeerd terechtkomen en verloren gaan!
Het laboratoriumpersoneel stuurt de lege patronen systematisch terug naar het originele verzendstation.
Problemen met de buizenpost
Bij defect of slecht functioneren de technische dienst verwittigen via Ultimo.
3.5 Zelf bezorgen van stalen aan het lab
Monsters worden persoonlijk aan het lab afgeleverd als
er geen buizenpost beschikbaar is of de buizenpost defect is (in het laatste geval Technisch onderhoud verwittigen via Ultimo)
de monsters niet in de verzendkoker passen (bv. urinecollectie, tubes in verwarmtasje, ... )
monsters niet mogen verstuurd worden met de buizenpost wegens impact op de resultaten (zie 3.4)
3.6 Monsterbewaring
Onderstaande instructies zijn enkel van toepassing indien de stalen niet onmiddellijk naar het lab kunnen gestuurd of gebracht worden.
Opgelet! Houd rekening met de '
max. tijd afname - ontvangst labo
' zoals vermeld in de labogids.
Algemene richtlijnen bewaring van laboratoriumstalen tot transport naar labo (tenzij anders vermeld in de
labogids
):
bewaartemperatuur
maximale tijd
bloedbuizen
kamertemperatuur
Stollingstesten en sedimentatie: 4u
Klinische chemie, celtellingen: 24u
urinestalen
Koelkast (4°C)
24u
Stalen voor microbiologie
Koelkast (4°C)
Uitgezonderd:
Hemoculturen,
cerebrospinaal vocht,
genitale monsters
worden bewaard op kamertemperatuur, NOOIT gekoeld!
<2u
4. Verantwoordelijkheden
Elke ziekenhuismedewerker wordt geacht deze procedure toe te passen in geval van transport van stalen naar het klinisch lab.
De Technische Diensten van het ziekenhuis zijn verantwoordelijk voor het goed functioneren van de buizenpost.
De dienst Logistiek en distributie en de firma First Care zijn verantwoordelijk voor de stipte ophaling en correct vervoer van de labostalen tussen de ophaalpunten en de laboratoria conform de gemaakte afspraken (
SLA Laboratoriumgeneeskunde - Dienst Logistiek en distributie AZD
).
De labomedewerkers zijn verantwoordelijk voor een correcte ontvangst van de stalen.
5. Referenties / Bijlagen
Uurregeling staaltransport Laboratoriumgeneeskunde tussen de campussen
Gerelateerde documenten:
http://www.labo-roeselare.be/NL/I/Staalbewaring%20en%20-transport
Commentaar & Aanpassingen
Opmerkingen:
16/03/2022 - commentaar toegevoegd door Lut Gheysens
titel alternatief: stalen bezorgen aan het klinisch lab
Wijzigingen sinds de vorige versie
nav verhuis naar Rumbeke: verwijzing naar Westlaan schrappen